Šibenska crkva Gospa van Grada je i ove godine postavila jaslice koje izlaze iz okvira tradicionalnog verskog prikaza, uključujući političke i istorijske simbole iz Drugog svetskog rata. Pored klasične „svete porodice“, kraj jaslica su postavljene službena hrvatska zastava, zastava HOS-a, kao i nekoliko drugih simbola. Ova postavka izazvala je brojne reakcije i komentare javnosti.
Ispred jaslica nalaze se crni krstovi sa hrvatskim grbom i ploče sa popisima jama i stratišta Hrvata iz Drugog svetskog rata. Ove ploče sadrže tekstove koji objašnjavaju ustaški poklič „za dom spremni“, kao i kontroverzne tvrdnje o „prodaji“ Dalmacije Italijanima, te „pravoj istini“ o bici na Sutjesci. Lokalne vlasti su ove godine postavile i ploče sa revizionističkim interpretacijama hrvatske istorije 20. veka.
U ovim tekstovima, pozdrav „Za dom“ se prikazuje kao višestoljetni hrvatski poklič, uz tvrdnje da su ga koristile istorijske ličnosti poput Nikole Šubića Zrinskog i Josipa Jelačića. Takođe, navode se dvosmislene interpretacije o odgovornosti ustaškog režima za teritorijalne gubitke Hrvatske tokom Drugog svetskog rata, tvrdeći da su delovi Dalmacije i Istre predati Italiji još tokom Prvog svetskog rata.
Poseban naglasak stavljen je na ulogu muslimana u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj (NDH), koji se u ovim prikazima opisuju kao lojalni učesnici tadašnje vlasti, uz tvrdnje o njihovoj većinskoj zastupljenosti u nekim ustaškim jedinicama. Ovaj aspekt prikazuje složenu istorijsku dinamiku i kontroverze koje okružuju tu temu.
U tekstovima se takođe spominje partizanski pokret, uz tvrdnje o „masovnim stradanjima hrvatskih boraca“ u bitkama poput Sutjeske. Optužuje se da su partizani nakon rata počinili sistemska ubistva bez suđenja, uključujući veliki broj crkvenih ljudi. Ove tvrdnje dodatno komplikuju već prisutne tenzije u društvu.
Podaci o masovnim grobnicama i poratnim likvidacijama prikazuju partizanski i komunistički pokret kao glavne nosioce zločina nad Hrvatima nakon 1945. godine. Ovakvi narativi često izazivaju podeljena mišljenja i kritike, posebno među istoričarima i analitičarima koji se bave ovom tematikom.
Portal ŠibenikIN ističe da ovo nije prvi put da jaslice u ovoj crkvi izazivaju pažnju javnosti. Pre dve godine, prizor Isusovog rođenja bio je okružen tenkovima, dok je lani uz biblijske motive bio izložen i prikaz modernog društva s Barbikama, kositrenim vojnicima i figurama koje prikazuju istospolni par. Ove postavke su često predmet rasprava o načinu na koji se religija, politika i društvene norme prepliću u savremenom društvu.
Osim toga, postavljanje ovakvih jaslica može se posmatrati kao pokušaj reinterpretacije i redefinisanja hrvatske nacionalne i istorijske svesti. Kroz umetnički izraz, kao što su jaslice, stvara se prostor za diskusiju o kolektivnom pamćenju i identitetu, što može potaknuti različite reakcije u društvu.
U svetlu ovih događaja, važno je da se nastavi dijalog o istorijskim pitanjima i njihovim značajima u savremenoj hrvatskoj kulturi. Uloga religije, politike i umetnosti u oblikovanju identiteta i sećanja na prošlost ostaje ključna tema koja zahteva pažnju i kritičko razumevanje.
Sve u svemu, jaslice u Šibeniku služe kao podsetnik na složenu i često kontroverznu istoriju Hrvatske, ali i kao mesto gde se susreću različiti narativi i tumačenja, čime se dodatno obogaćuje javna debata o identitetu i pamćenju.
