NJUJORK – Ćilibar koji se nalazi na morskom dnu mogao bi sadržati tragove cunamija od pre 115 miliona godina, prema novoj studiji objavljenoj u časopisu „Scientific Reports“. Ova istraživanja sugerišu da formacije u smoli drveća ukazuju na masivne talase koji su usisali šumu u more.
Ploča smeđe-sivog kamena u kamenolomima u Severnom Japanu prekrivena je slojem zlatnog ćilibara, a istraživači veruju da fosilizovana smola drveća potiče od masivnog cunamija. Ovi sedimenti, otkriveni iz kamenoloma, nekada su bili na dubokom morskom dnu, a njihovo prisustvo može ukazivati na drevne cunamije.
Tim naučnika analizirao je uzorke iz rudnika peska na japanskom ostrvu Hokaido. Geolog Aja Kubota iz Nacionalnog instituta za naprednu industrijsku nauku i tehnologiju u Cukubi ističe da je ovo nalazište donelo neočekivano otkriće. „Pronašli smo čudan oblik ćilibara“, napominje Kubota.
Geolog Keri Garison-Lejni iz Sijetla objašnjava da su slojevi ćilibara, sa karakterističnom narandžastom nijansom, ležali ispresecani sa tamnijim slojevima peščara. Analize su pokazale da se ćilibar na čudan način isprepliće sa peščarom. Fosilizovana smola formira oblike poznate kao „strukture plamena“, koje podsećaju na uzburkane talase. Ove strukture nastaju kada se materijali različitih gustina talože jedan preko drugog.
Tim je zaključio da je ćilibar morao biti mekan kada je taložen na morskom dnu, što je omogućilo njegovo ispreplitanje sa peščarom. Učesnici studije su primetili da je smola drveća formirana na kopnu, a nešto ju je brzo transportovalo u more, gde je ostala dovoljno mekana da formira strukture plamena pre nego što se fosilizovala.
Ovo otkriće, u kombinaciji sa fosilizovanim biljnim ostacima i drvetom dužine preko jednog metra u istim sedimentima, navelo je Kubotu i njene saradnike da pretpostave da su zabeležene posledice nekoliko drevnih cunamija, od kojih je svaki taložio sloj drveća bogatog smolom na morskom dnu. Istraživači su isključili manji događaj poput poplave, jer analizirani sedimenti nisu pokazivali karakteristike tipične za poplave.
Garison-Lejni ističe da je zanimljivo razmišljati o korišćenju ćilibara kao indikatora drevnih cunamija, ali naglašava potrebu za dodatnim dokazima. Na primer, cunami bi uticao na široko područje, pa je važno ispitati veći deo ovih naslaga ćilibara.
Iako je ova studija donela nova saznanja, postoje skepticizmi oko ideje da bi smola drveta ostala mekana kada bi bila izložena hladnim vodama dubokog okeana. Cunamiji su poznati po svojoj razornosti, a fizička šteta koju uzrokuju često ostavlja malo dokaza o njihovom prolasku.
Kao rezultat toga, zapisi o cunamijima koji sežu dalje od trenutne geološke epohe su oskudni. Ćilibar, poznat po svojoj izdržljivosti, može poslužiti kao važan izvor informacija o drevnim događajima i ekosistemima.
