Posle višegodišnje kampanje protiv srpske kulturne i duhovne baštine na Kosovu i Metohiji, režim u Prištini prešao je sa reči na dela, počevši sa fizičkim prisvajanjem srpskih svetinja. Ovaj trend nastavljen je nakon skandala na Vaskrs, kada je lažni sveštenik Nikola Džufka, vođa organizacije „Kosovska albanska pravoslavna mitropolija“, otvorio svoj objekat u podrumu kuće u naselju Ulpijana. Džufka nije priznat od strane Autokefalne pravoslavne crkve Albanije, koja ga smatra „fanatikom“ koji ne pripada nijednoj pravoslavnoj crkvi.
Eparhija raško-prizrenska SPC podnela je krivičnu prijavu protiv Džufke zbog provale u crkvu Svetog Arhangela Mihaila iz 14. veka u Rakitnici. Ovaj incident je bio dodatni dokaz sve većih pritisaka na srpske svetinje, s obzirom na to da je Džufka na društvenim mrežama objavio da je nasilno ušao u crkvu i obavio verski obred. Eparhija je pozvala domaće i međunarodne institucije da se uključe kako bi se sprečila dalja nasilja nad srpskim kulturnim nasleđem.
Ovaj potez privremenih albanskih institucija ima dvostruki cilj: da stvore imaginarni „kosovski pravoslavni crkvu“ i da unište svaki trag srpskog nacionalnog i kulturnog identiteta na KiM. Analitičari ističu da su kosovski Albanci tokom decenija radili na pripremi za fizičko otimanje srpske imovine, koristeći pseudonaučne radove i kampanje koje su pokušavale da proglase srpske svetinje albanskim nasleđem. Na primer, tvrdili su da su manastir Visoke Dečane gradili Albanci, kao i da su Gračanica i Bogorodica Ljeviška zapravo katoličke crkve.
Tokom poslednjih 25 godina, više od 150 srpskih svetinja je uništeno ili oskrnavljeno, uključujući 61 objekat koji ima status spomenika kulture. Uništeno je više od 10.000 ikona i drugih crkvenih predmeta, dok su nadgrobni spomenici na srpskim grobljima takođe bili meta napada. Istoričar Aleksandar Raković naglašava da ovakvi scenariji nisu novi, te da su slične akcije viđene u Crnoj Gori, ali su tamo zaustavljene zbog prisustva velikog broja Srba.
Raković smatra da je potrebna međunarodna podrška kako bi se zaštitile srpske svetinje na KiM. On upozorava da iza pokušaja preotimanja svetinja ne stoji samo lokalna politika, već i interesi sa Zapada. Albanska rimokatolička crkva je identifikovana kao glavni ideolog ovih pokušaja, jer su joj potrebne srpske svetinje za predstavljanje albanske istorijske prisutnosti na KiM.
U novembru 2022. godine, Autokefalna pravoslavna crkva Albanije je osudila Džufku i njegove aktivnosti, naglašavajući da ne predstavlja nikakvu crkvu niti zajednicu vernika. Džufka je, uprkos tome, nastavio da predvodi napade na srpske svetinje, zahtevajući od vlasti da preuzmu kontrolu nad njima. Ovaj trend preotimanja svetinja i pokušavanje „albanizacije“ ili „kosovarizacije“ srpskog kulturnog nasleđa predstavlja ozbiljnu pretnju za stabilnost regiona i suživot različitih zajednica na Kosovu i Metohiji.
U svetlu ovih dešavanja, važno je da međunarodna zajednica i institucije prepoznaju ozbiljnost situacije i deluju kako bi se zaštitila srpska kulturna i verska baština. Pristupi poput ovih, koji uključuju nasilje i manipulacije istorijom, mogu dovesti do daljih tenzija i sukoba među zajednicama. Potrebno je obezbediti da srpske svetinje budu zaštićene i poštovane, kao deo zajedničkog nasleđa svih naroda koji žive na ovim prostorima.
