Sveti veliki mučenik Teodot Stratilat obeležava se 21. februara, dok se danas proslavlja prenos njegovih moštiju iz Iraklije u Evhaitu. Ovaj svetitelj je zaveštao svom sluzi Varu da njegovo telo bude položeno u Evhaiti, na imanju njegovih predaka. Njegova priča je ispunjena hrabrošću i odricanjem, jer je bio rimski vojvoda i gradonačelnik Iraklije, ali je odlučio da napusti svoje bogatstvo i moć kako bi postao hrišćanin, svestan da bi to moglo značiti njegovu smrt.
Sveti Anastasije Sinajski opisuje čudo povezano sa ikonom svetog Teodota u crkvi u Karsatu, blizu Damaska. Kada su Saraceni pokorili Damask, grupa njih se nastanila u toj crkvi, gde je na zidu bila freska svetog Teodota. Tokom jednog incidenta, jedan Saracen je ispucao strelu koja je pogodila lik svetitelja, nakon čega je iz freske počela da teče krv. Ubrzo nakon toga, cela grupa Saracena umrla je u toj crkvi, a Sveti Anastasije je lično svedočio o ovom događaju, videvši tragove krvi na fresci.
Sveti Teodot je bio poznat po svom snažnom karakteru i odanosti veri. Tokom vladavine cara Likinija, koji je bio poznat po progonu hrišćana, Teodot je srušio mnogobožačke idole u svom gradu, čime je izazvao gnev cara. Likinije je naredio njegovo hapšenje i mučenje. Tokom mučenja, Sveti Teodot je bio šiban, razapet na krst, gađan strelama, ali je uprkos svemu izgovarao reči: „Slava Tebi Bože moj, slava Ti!“ Ove reči su postale simbol njegove neverovatne vere i hrabrosti.
Sveti Teodot je umro 319. godine, ne dočekavši zvaničnu legalizaciju hrišćanstva u Rimskom carstvu. Njegove mošti su prenete iz Evhaite u Carigrad, gde su sahranjene u crkvi Vlaherni. Njegov život i mučeništvo ostavili su dubok trag u hrišćanskoj tradiciji, a on se slavi kao zaštitnik svih koji trpe zbog svoje vere.
U savremenom kontekstu, obnovljeni atrijum u Prizrenu predstavlja kulturni centar za malobrojne Srbe iz tog grada, kao i za mnoge raseljene Prizrence. Ova lokacija okuplja vernike i hodočasnike na dan slave grada, naglašavajući značaj ovog mesta kao duhovnog središta.
Sveti Teodot Stratilat je primer hrabrosti i odanosti veri, čime inspiriše mnoge generacije. Njegovo mučeništvo pokazuje da je snaga vere u trenucima najvećih iskušenja ključna za duhovni opstanak. U današnjem svetu, kada se suočavamo sa različitim izazovima, priče poput one o Svetom Teodotu podsećaju nas na važnost ostati veran svojim uverenjima.
Pored njegovog mučeništva, postoji i priča o patrijarhu Pavlu, koji je, čak i kao poglavar Srpske pravoslavne crkve, bio poznat po svojoj skromnosti. Kretanje po Beogradu pešice i korišćenje gradskog prevoza svedoči o njegovoj povezanosti sa običnim ljudima i njegovoj posvećenosti duhovnom putu. Govorilo se da „ne ukalja duhovnu odeždu u koju se obuče krštenjem svetim“, što dodatno oslikava njegovu duhovnu disciplinu i posvećenost.
Na kraju, priča o Svetom Teodotu Stratilatu i njegovom mučeništvu ostaje snažna inspiracija za sve vernike, podsećajući ih na vrednost vere, hrabrosti i odricanja u teškim vremenima. Njegovo nasleđe živi kroz crkve koje su podignute u njegovo ime, a njegova slava se i dalje proslavlja širom sveta.
