Očuvanje ćiriličnog pisma i duhovno-kulturnog identiteta srpskog naroda predstavlja srž 12. izdanja manifestacije Trg od ćirilice, koja će se održati u Herceg Novom od 15. do 28. avgusta, sa svečanim otvaranjem na dan slave grada, u čast prenosa moštiju Svetog arhiđakona Stefana. Ova manifestacija se tradicionalno održava i svake godine okuplja veliki broj posetilaca koji žele da proslave ćirilicu i njen značaj za srpsku kulturu.
Među značajnim jubilejima koji će biti obeleženi tokom Trga od ćirilice su: 1700 godina od Prvog vaseljenskog sabora, 850 godina od rođenja Svetog Save, prvog Arhiepiskopa srpskog, kao i 200 godina od dolaska Svetog Petra II Petrovića Njegoša u školu arhimandrita Josifa Tropovića na Toploj u Herceg Novom. Takođe, obeležavaće se i 180 godina od izgradnje i 100 godina od obnove Lovćenske kapele, 80 godina od stradanja Sveštenomučenika Mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija, kao i 80 godina od rođenja pesnika Rajka Petrova Noga i 50 godina od upokojenja nobelovca Iva Andrića.
Poseban deo programa će biti posvećen novokanonizovanom svetitelju Crkve Hristove, arhimandritu Kirilu Cvjetkoviću, rodom iz Baošića. Organizatori su najavili premijeru filma „Sjaj Herceg Novog 1382–2025”, veče pesnika članova Udruženja književnika Crne Gore, kao i predstavu Srpske bajke za najmlađe. Takođe, biće predstavljeno fototipsko izdanje tvrdoško-savinskog prepisa Zakonopravila Svetoga Save, što dodatno naglašava značaj očuvanja srpske kulture i tradicije.
Manifestacija će biti otvorena 15. avgusta na Kanli kuli, gde će se održati Svetu arhijerejsku liturgiju u hramu Svetog Spasa na Toploj. Liturgiju će služiti mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije uz prisustvo više arhijereja, sveštenika i monaha. Nakon liturgije, mitropolit će blagosloviti Trg od ćirilice, a otvoriće ga predsjednik Herceg Novog Stevan Katić. Ove godine, program će obogatiti nastupi Srpskog pravoslavnog crkvenog pevačkog društva „Sveti Sava” iz Herceg Novog, dramskog umetnika Viktora Savića, dvostrukog svetskog šampiona u klasičnoj harmonici Petra Balabana, narodnog guslara Maksima Vojvodića, vokalne solistkinje Teodore Bajić i KUD-a „Sveti Jovan Vladimir” iz Bara.
Jedan od posebnih akcenata večeri biće obeležavanje 200. godišnjice dolaska mladog Rada Tomova, kasnijeg Petra II, vladike crnogorskog, u školu arhimandrita Josifa Tropovića na Toploj. Ovaj događaj će dodatno obogatiti manifestaciju i podsetiti sve prisutne na bogatu istoriju i tradiciju srpskog naroda.
Trg od ćirilice će trajati do 28. avgusta, kada će se proslaviti slava manastira Savina – Uspenje Presvete Bogorodice. Tokom trajanja manifestacije biće dodeljene tradicionalne nagrade: Pečat Hercega Šćepana i Ćiriličnik, koje predstavljaju priznanje za doprinos očuvanju srpskog jezika i kulture.
Organizator ove manifestacije je Srpska pravoslavna crkvena opština topaljsko-hercegnovska, uz podršku Mitropolije crnogorsko-primorske i Opštine Herceg Novi. Ova manifestacija nije samo prilika za okupljanje i obeležavanje važnih jubileja, već i način da se istakne značaj ćiriličnog pisma kao ključnog elementa srpskog identiteta.
U svetlu svih ovih događaja, Trg od ćirilice predstavlja značajan korak ka očuvanju kulturne baštine i tradicije srpskog naroda, kao i podsećanje na važnost ćirilice u svakodnevnom životu i kulturi. Ova manifestacija je savršen primer kako se kroz kulturu i tradiciju može očuvati identitet jednog naroda. U svetlu današnjih izazova, očuvanje ćiriličnog pisma postaje još važnije, a Trg od ćirilice je pravi put da se to postigne.
