U srcu Crne Gore, u opštini Zeta, koja se smatra najmlađom opštinom u zemlji, planira se odlaganje opasnog otpada u bazen crvenog mulja. Ova vest izazvala je veliku zabrinutost među stanovnicima Zete, koji se osećaju ugroženo zbog potencijalne ekološke katastrofe. Stanovništvo se već organizuje i šalje poruke nadležnim institucijama, izražavajući odlučnost da se odupre ovom projektu.
Mihailo Asanović, predsednik opštine Zeta, izjavio je da je plan o odlaganju otpada pripremljen od strane Agencije za zaštitu životne sredine i resornog ministarstva, a sve je deo državnog plana za upravljanje otpadom za period od 2025. do 2029. godine. Asanović je podsetio da je Kombinat aluminijuma, koji se nalazi u Gornjoj Zeti, bio obećan kao ekološki prihvatljiv, ali su rezultati pokazali suprotno. Zeta se suočava sa visokom stopom obolelih od kancerogenih bolesti, dok je rečna ekosistem Morače devastiran.
Asanović je naglasio da je Gornja Zeta, uz opštinu Pljevlja, jedan od najzagađenijih delova Crne Gore. On je upozorio da bi izlijevanje crvenog mulja iz bazena moglo imati katastrofalne posledice, čak i za okolna naselja poput Lješkopolja. Uveren je da su građani Zete već nekoliko puta dobijali obećanja od nadležnih da će se problemi sa zagađenjem rešiti, ali su umesto toga suočeni sa planom o deponovanju opasnog otpada u njihovoj blizini.
Milan Knežević, predsednik Demokratske narodne partije i takođe stanovnik Zete, naglasio je da je region među prvima po broju obolelih od kancerogenih bolesti u Crnoj Gori. On je upozorio državne organe da će, ukoliko se plan realizuje, biti spreman da organizuje otpor i zaštiti svoju zajednicu. Knežević je istakao da ne može biti reči o skladištenju opasnog otpada u blizini važnih ekoloških i turističkih tačaka, kao što su Skadarsko jezero i vodoizvorište „Bolje sestre“.
Jelena Aligrudić, sekretarka za uređenje prostora, zaštitu životne sredine i saobraćaj Opštine Zeta, izjavila je da se potencijalne pretnje zdravlju stanovnika ne smeju ignorisati. Ona je naglasila da opština nije bila uključena u javnu raspravu o državnom planu upravljanja otpadom, te su se usprotivili predlogu korišćenja lokacije Kombinata aluminijuma kao zona za skladištenje opasnog otpada. Aligrudić je istakla da je obaveza Vlade Crne Gore da obezbedi alternativnu lokaciju, udaljenu od naseljenih mesta, kako bi se zaštitili interesi građana.
Stanovnici Zete zahtevaju pravo na zdrav život, čistu vodu i čist vazduh, a ne privilegije. Njihova borba za očuvanje životne sredine i zdravlja postaje sve glasnija, a lokalni lideri su odlučni da se suprotstave ovom planu. Povezivanje opasnog otpada sa već zagađenim područjima može dodatno pogoršati ionako tešku situaciju u ovom delu Crne Gore.
S obzirom na sve veće zabrinutosti građana i lokalnih vlasti, ostaje da se vidi kako će nadležni reagovati na ove proteste i zahteve. Zabrinutost zbog zdravlja i bezbednosti stanovništva mora biti prioritet, a rešenja koja ne uključuju dodatno zagađenje su od suštinskog značaja za opstanak i blagostanje Zete i njenih stanovnika. U narednim mesecima, ova situacija će sigurno privući pažnju šire javnosti i donosioca odluka, a građani Zete će se nastaviti boriti za svoje pravo na zdravu životnu sredinu.
